การศึกษาเป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาคนให้เป็นสมาชิกที่ดีของสังคม เป็นสมาชิกที่สังคมพึงปรารถนา ฉะนั้นประเทศที่มีระบอบการปกครองที่แตกต่างกันย่อมจะมีจุดมุ่งหมายการศึกษาต่างกัน
รัฐที่มีการปกครองแบบประชาธิปไตย พลเมืองทุกคนมีความสำคัญ ได้รับการปฏิบัติอย่างเท่าเทียมกัน ทุกคนได้รับการศึกษาในฐานะที่เป็นมนุษย์ ไม่ว่าจะเกิดมาเป็นชนชั้นสูงหรือชนชั้นต่ำ ไม่ว่าจะมีสภาพเศรษฐของบิดามารดาจะเป็นอย่างไร จะได้รับการศึกษาในลักษณะที่เท่าเทียมกัน
ในระบอบประชาธิปไตย การศึกษาจะเน้นความรับผิดชอบในฐานะที่เป็นพลเมือง เน้นการให้เกียรติของการใช้แรงงาน การริเริ่ม ความอุตสาหะ การมีความศรัทธาในตนเองฯลฯ การศึกษาในระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตย จึงมีจุดมุ่งหมายในลักษณะต่อไปนี้
1. ผู้เรียนทุกคนควรได้รับการพัฒนาให้มุ่งประโยชน์ส่วนรวม ด้วยการเรียนรู้จากการทำงานร่วมกัน
2. สังคมทัศน์ของผู้เรียนควรได้รับการพัฒนา
3. ผู้เรียนควรได้รับการพัฒนาความสามารถในการที่จะคิดอย่างสร้างสรรค์
4. ควรพัฒนาให้ผู้เรียนมีสมรรถภาพในการที่จะกลั่นกรองเอาความถูกต้องออกจากความผิดพลาด ข้อเท็จจริงออกจากการโฆษณาชวนเชื่อ รู้จักปฏิเสธอันตราย อันเกิดจากความคลั่งไคล้และอคติ
5. ผู้เรียนควรได้รับการฝึกอบรม ในเรื่องความมีเกียรติของการใช้แรงงาน
6.ทุกคนควรมีโอกาสในการศึกษาเล่าเรียนอย่างเท่าเทียมกัน
7. ผู้เรียนควรได้รับการพัฒนาให้เทิดทูนความยุติธรรมในสังคม โดยตระหนักถึงความชั่วร้ายของสังคมและการตักตวงเอาผลประโยชน์จากผู้ที่อ่อนแอกว่า
8. ผู้เรียนควรได้รับการพัฒนาให้รู้จักรักและยอมรับคนอื่น และเป็นผู้มีมนุษยสัมพันธ์
9. ควรสอนให้คำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคล ไม่ควรพยายามสอนให้มีลักษณะเหมือนๆกัน
10. ผู้เรียนควรได้รับการกระตุ้นให้มีการริเริ่ม รู้จักประดิษฐ์คิดค้น
11. การศึกษาควรสร้างทางเลือกด้านอาชีพอย่างกว้างขวาง
ส่วนระบอบการปกครองเผด็จการนั้น การศึกษาจะจัดโดยรัฐและเพื่อรัฐ ครูจะต้องโฆษณาชวนเชื่อและปลูกฝังสิ่งที่ชนชั้นผู้ปกครองกำหนด ปรัชญาการศึกษาจะคล้ายๆกับทฤษฎีทางการเมือง ผู้เรียนไม่ได้รับการส่งเสริมให้รู้จักการวิพากษ์วิจารณ์ จุดมุ่งหมายการศึกษาในระบอบการปกครองแบบเผด็จการจึงลักษณะต่อไปนี้
1. ผู้เรียนแต่ละคนได้รับการศึกษาอบรมเพื่อให้ยอมรับว่าประโยชน์ของตนมีความสำคัญรองจากประโยชน์ของรัฐ
2. ผู้เรียนทุกคนจะต้องฝึกให้มีระเบียบวินัยอย่างเคร่งครัด
3. ผู้เรียนจะต้องติดตามแนวทางที่ผู้มีอำนาจกำหนด
4. รัฐให้ความสำคัญกับการพลศึกษาและการศึกษาอบรมเพื่อเป็นทหาร
5. ผู้เรียนจะต้องถูกกระทำให้ตระหนักถึงค่านิยมและความสำคัญของการเชื่อฟัง และความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
อย่างไรก็ตาม คำว่า ประชาธิปไตย ซึ่งหมายถึงการปกครองที่ประชาชนเป็นใหญ่ เป็นคำที่ดี ผู้มีอำนาจทางการเมืองแทบทุกประเทศต่างก็อ้างว่าประเทศของตนปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตย แต่การจะตรวจสอบว่าประเทศใดเป็นประชาธิปไตยหรือเผด็จการ อาจดูได้จากจุดมุ่งหมายการศึกษานี่เอง
---------------------------------------------------------------------------------
สาระคิด
เทคโนโลยีซึ่งกำลังบูชากันนักหนา กำลังกลายเป็นเครื่องขุดหลุมฝังคน ฝังมนุษย์ ให้จมอยู่ภายใต้วัตถุนิยม
พุทธทาสภิกขุ
******************************************************
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น