คำว่า ประเทศกำลังพัฒนา ซึ่งตรงกับภาษาอังกฤษว่า Developing Countries เป็นคำที่เกิดขึ้นหลังคำว่า ประเทศด้อยพัฒนา ซึ่งตรงกับภาษาอังกฤษว่า Underdeveloped Countries โดยถือเอาสภาพทางเศรษฐกิจเป็นตัวกำหนด ยึดเอามาตรฐานของประเทศอุตสาหกรรมเป็นเกณฑ์ ในการที่จะบอกว่าประเทศใดด้อยหรือไม่ด้อยพัฒนา
ส่วน ประเทศพัฒนาแล้ว ซึ่งตรงกับภาษาอังกฤษว่า Developed Countries หมายถึง ประเทศที่ร่ำรวย มีลักษณะทางเศรษฐกิจเป็นแบบอุตสาหกรรม เช่น ประเทศใน ยุโรปตะวันตก อเมริกาเหนือ ออสเตรเลีย เป็นต้น
แต่เมื่อประเทศด้อยพัฒนา มีบทบาทในองค์การระหว่างประเทศมากขึ้น คำว่า ประเทศด้อยพัฒนา ซึ่งเป็นคำที่มีความหมายไม่ดี (derogatory) คำว่า ประเทศกำลังพัฒนา จึงถูกนำมาใช้แทน อันเป็นคำที่แสดงให้เห็นว่าอยู่ในช่วงของการปรับปรุงให้ดีขึ้น เป็นคำที่ได้รับการยอมรับ และนิยมใช้กันอย่างกว้างขวางในปัจจุบัน
ความหมายของคำว่า ประเทศกำลังพัฒนา จึงหมายรวมถึง ประเทศด้อยพัฒนา ประเทศที่มีระดับการพัฒนาน้อย ประเทศพัฒนาน้อยที่สุด ประเทศล้าหลัง และ ประเทศยากจน ข้อแตกต่างที่สำคัญของประเทศเหล่านี้ อยู่ที่ความมากน้อยของความยากจน
ประเทศกำลังพัฒนาส่วนใหญ่ มักจะผูกพันพึ่งพิงอยู่กับประเทศที่พัฒนาแล้ว ทั้งในด้านการค้า การช่วยเหลือทางด้านการเงิน เทคโนโลยี และปัจจัยประเภททุนต่างๆ จึงทำให้ประเทศที่พัฒนาแล้ว มีอิทธิพลครอบงำเหนือประเทศกำลังพัฒนาเป็นส่วนใหญ่
ปัญหาสำคัญที่เกิดขึ้นจากความสัมพันธ์กับประเทศพัฒนา คือ การรับเอา ทัศนคติ มาตรฐานความเป็นอยู่ และรูปแบบของสถาบันต่างๆ ที่ไม่เหมาะสมกับระบบเศรษฐกิจและสังคมของประเทศกำลังพัฒนาเข้ามาใช้
การรับเอารูปแบบโครงสร้างทางการศึกษาที่ไม่เหมาะสมเข้ามา ไม่ว่าจะเป็นหลักสูตรหรือระบบการศึกษา มหาวิทยาลัยในประเทศกำลังพัฒนาก็เช่นเดียวกันกับการศึกษาในระดับอื่นๆ คือไม่สามารถสนองตอบความต้องการเชิงพัฒนาได้ ความยอดเยี่ยมของมหาวิทยาลัยในประเทศกำลังพัฒนานั้น ยังวัดจากความมีมาตรฐานทางวิชาการ โดยเปรียบเทียบกับมาตรฐานสากล มากกว่าที่จะวัดจากการสนับสนุนการพัฒนาประเทศ
จึงอาจเป็นเหตุหนึ่งที่ทำให้คนมีการศึกษาสูง มีความรู้ มีประสบการณ์ และความชำนาญในแขนงวิชาชีพต่างๆ หาทางอพยพไปทำงานยังต่างประเทศ ก่อให้เกิดการขาดแคลนแรงงานที่มีคุณภาพขึ้นในประเทศ อันจะเป็นอุปสรรคสำคัญ ที่ขัดขวางความเจริญ ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี และวิชาความรู้ในแขนงต่างๆ ที่ส่งผลต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศกำลังพัฒนาเป็นอย่างยิ่ง
การนำเอารูปแบบขององค์การและสถาบันต่างๆทางการเมืองมาใช้ โดยไม่สอดคล้องกับวัฒนธรรมทางการเมืองของประเทศ ก็เช่นเดียวกัน ทำให้เกิดปัญหาทางการเมือง จนอาจกล่าวได้ว่า ความวุ่นวายทางการเทืองในประเทศกำลังพัฒนาทั้งหลายที่เกิดขึ้นในขณะนี้ ส่วนใหญ่เกิดจากการที่ชนชั้นนำพยายามนำรูปแบบการปกครองประเทศแบบที่ใช้ในประเทศพัฒนามาใช้ แต่นำมาใช้อย่างบิดเบือน ความขัดแย้งในบ้านเมืองจึงเกิดขึ้น
รูปแบบที่ไม่เหมาะสมกับสภาพของประเทศกำลังพัฒนาเหล่านี้ ก่อให้เกิดปัญหาและอุปสรรคต่อกระบวนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศกำลังพัฒนาเป็นอย่างยิ่ง
นอกจากนั้น การรับเอา ค่านิยม ทัศนคติ และมาตรฐานจากประเทศที่พัฒนาแล้วมาใช้ ก่อให้เกิดปัญหาฉ้อราษฎร์บังหลวงและอื่นๆ จากชนชั้นอภิสิทธิ์ซึ่งเป็นคนกลุ่มน้อย ทั้งนี้ เพื่อสร้างความร่ำรวยให้กับตนเอง และเพื่อการใช้ชีวิตความเป็นอยู่เยี่ยงสังคมที่พัฒนาแล้วนั่นเอง
การที่ประเทศกำลังพัฒนาทั้งหลายต้องพึ่งพิงประเทศที่พัฒนาแล้วแทบทุกด้าน ทำให้ความหวังที่จะพัฒนาให้รู้จักพึ่งพิงตนเองมีโอกาสน้อยลง ประเทศที่พัฒนาแล้วจึงมักจะมีอิทธิพลเหนือประเทศกำลังพัฒนา และพยายามที่จะแสวงหาอำนาจและผลประโนชน์จากประเทศกำลังพัฒนา โดยออกกฎเกณฑ์ต่างๆแล้วอ้างว่าเป็นกติกาสากล ทั้งนี้ เพื่อรักษาประโยชน์ของตน และที่น่าหดหู่มากกว่านั้น ก็คือการที่ประเทศกำลังพัฒนาทั้งหลาย ยอมปฏิบัติตามกฎเกณฑ์กติกาเหล่านั้นโดยไม่มีเงื่อนไข หรือมีข้อสงสัยใดๆ กลับแสดงความภาคภูมิที่สามารถปฏิบัติตามกฎเกณฑ์เหล่านั้นได้อย่างครบถ้วนสมบูรณ์
เมื่อเป็นเช่นนี้ อาจกล่าวได้ว่า ตราบใดที่ประเทศกำลังพัฒนาทั้งหลาย ไม่เว้นแม้แต่ประเทศไทย ยังถูกครอบงำ หรือยอมให้ประเทศพัฒนาครอบงำ จนจมปลักอยู่กับความคิดที่จะพัฒนาประเทศตามแนวทางที่ประเทศพัฒนาชี้นำ โดยไม่หันมาพัฒนาประเทศตามศักยภาพและทรัพยากรที่มีอยู่ โอกาสที่จะพัฒนาประเทศแบบพึ่งพาตนเอง ไม่ตกเป็นเบี้ยล่างของประเทศที่พัฒนาแล้ว เป็นเรื่องที่เป็นไปได้ยาก
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
สาระคิด
โลกาภิวัตน์อาจนำประเทศกำลังพัฒนาไปสู่โอกาสใหม่ๆ เพื่อสร้างความมั่งคั่งให้กับประเทศ แต่ในขณะเดียวกัน ก็นำความเสี่ยงใหม่ๆเข้ามา เป็นความเสี่ยงที่สามารถทำลายความสมบูรณ์ของประเทศกำลังพัฒนาได้ เพราะโลกาภิวัตน์เป็นอุดมการณ์ที่ประเทศมั่งคั่งร่ำรวยสร้างขึ้นมา
*********************************************************************************
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น