ดร.เดวิด เมอริลล์(David Merrill) นักจิตวิทยาอุตสาหกรรม เห็นว่า การแบ่งมนุษย์ออกเป็น 4 แบบ อันได้แก่ พวกช่างคิด พวกแสดงออกตามความรู้สึก พวกสนใจแต่ความรู้สึกของตน และ พวกรู้สึกเร็ว ตามทัศนะของคาร์ล จุง นั้น เป็นการแบ่งตามสภาวะภายใน(inner states)ของมนุษย์มากว่าที่จะดูจากพฤติกรรมภายนอก จึงยากที่จะจำแนกมนุษย์ออกเป็นพวกๆได้
ดร.เมอริลล์ จึงได้สร้างตัวแบบขึ้นมา ให้เป็นตัวแบบที่เน้นความแตกต่างระหว่างบุคคล โดยดูจากพฤติกรรมภายนอก(outer behavior) มากกว่าที่จะดูจากสภาวะภายใน และจากการดูพฤติกรรมภายนอก เขาได้แบ่งคนออกเป็น 4 ทีท่า คือ นักวิเคราะห์ นักแข่งขัน นักแสดงออก และนักสังคม
เหตุที่ดูความแตกต่างระหว่างบุคคลจากพฤติกรรมไม่ใช่ดูจากบุคลิกภาพ เพราะพฤติกรรมเป็นสิ่งที่บุคคลกระทำเพื่อแสดงให้เห็นถึงชีวิตของตน เป็นตัวแบบที่เกี่ยวข้องกับภาษากาย ส่วนบุคลิกภาพเป็นผลรวมของลักษณะทางสมอง อารมณ์ และพฤติกรรม เป็นการมองทั้งภายนอกและภายใน ซึงเป็นเรื่องยากที่คนทั่วไปจะเข้าใจถึงสภาวะภายในของบุคคลได้
อย่างไรก็ตาม พฤติกรรมที่บ่งบอกถึงทีท่าของบุคคลได้ จะต้องเป็นพฤคิกรรมที่บุคคลทำซ้ำๆทุกๆวัน ทำโดยไม่ต้องคิด จนเกือบเป็นสัญชาตญาณ ไม่ใช่เป็นพฤติกรรมที่ทำในบางครั้งบางโอกาส
ดร.เมอริลล์ เห็นว่า พฤติกรรมของมนุษย์มีอยู่ 2 กลุ่ม คือพฤคิกรรมยืนกราน และพฤติกรรมตอบสนอง ซึ่งพฤติกรรมทั้ง 2 กลุ่ม เป็นมิติของพฤติกรรมที่ช่วยในการทำนายทีท่าของบุคคล
พฤติกรรมยืนกราน หมายถึง พฤติกรรมที่มีระดับของพฤติกรรมที่บุคคลอื่นเห็นว่า เป็นการบังคับ หรือชี้นำ ระดับของพฤติกรรมยืนกราน เป็นการรับรู้ของบุคคลอื่น โดยไม่จำเป็นว่าพฤติกรรมนั้นจะต้องสะท้อนให้เห็นถึงแรงขับหรือสภาวะภายในที่แท้จริงของบุคคล พฤติกรรมยืนกรานแบ่งได้เป็นพฤติกรรมยืนกรานสูงและพฤติกรรมยืนกรานต่ำ
ลักษณะของบุคคลที่มีพฤติกรรมยืนกรานสูงได้แก่
+ใช้พลังมากกว่า
+เคลื่อนไหวเร็วกว่า
+แสดงกิริยากระฉับกระเฉงกว่า
+ใช้ตาสัมผัสหนักแน่นกว่า
+ตัวตรงหรือโน้มไปข้างหน้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อชี้
+พูดเร็วกว่า่
+พูดเสียงดังกว่า
+พูดมากกว่า
+บอกปัญหาได้เร็วกว่า
+ตัดสินใจได้เร็วกว่า
+ชอบเสี่ยงมากกว่า
+เผชิญหน้ามากกว่า
+ชี้นำและย้ำมากกว่าเมื่อแสดงความคิดเห็น ขอร้อง และกำหนดทิศทาง
+มีความกดดันเพื่อให้ตัดสินใจหรือกระทำมากกว่า
+แสดงอาการโกรธเร็วกว่า
ผู้มีพฤติกรรมยืนกรานสูง จะมีลักษณะดังกล่าวนี้ แต่ไม่จำเป็นต้องมีทั้งหมด
ลักษณะของบุคคลที่มีพฤติกรรมยืนกรานต่ำ ได้แก่
+ใช้พลังน้อยกว่า
+เคลื่อนไหวช้ากว่า
+แสดงกิริยากระฉับกระเฉงน้อยกว่า
+ใช้สายตาสัมผัสหนักแน่นน้อยกว่า
+ลำตัวเอนไปข้างหลังแม้ขณะที่ชี้
+พูดช้ากว่า
+พูดนุ่มกว่า
+พูดน้อยกว่า
+ตัดสินใจช้ากว่า
+ชอบเสี่ยงน้อยกว่า
+ชี้นำและย้ำน้อยกว่าเมื่อแสดงความคิดเห็น ขอร้อง และกำหนดทิศทาง
+มีความกดดันให้ตัดสินใจหรือกระทำน้อยกว่า
+แสดงความโกรธช้ากว่า
ผู้มีพฤติกรรมยืนกรานต่ำ จะมีลักษณะเหล่านี้เป็นส่วนใหญ่ แต่ไม่จำเป็นจะต้องมีทั้งหมด
พฤติกรรมตอบสนอง หมายถึง พฤติกรรมที่มีระดับของพฤติกรรมที่บุคคลอื่นเห็นจากการแสดงอารมณ์ หรือ การแสดงถึงความตระหนักที่มีต่อความรู้สึกของคนอื่น เป็นระดับการตอบสนองที่คนอื่นเห็น พฤติกรรมตอบสนองแบ่งออกได้ เป็นพฤติกรรมตอบสนองสูง และพฤติกรรมตอบสนองต่ำ
ลักษณะของบุคคลที่มีพฤติกรรมตอบสนองสูง ได้แก่
+แสดงความรู้สึกเปิดเผยกว่า
+แสดงความเป็นมิตรมากกว่า
+แสดงทางสีหน้ามากกว่า
+แสดงกิริยาเสรีมากกว่า
+มีเสียงกังวาลมากกว่า
+พอใจอยู่กับการพูด
+ใช้เกร็ดแทนเรื่องราวมากกว่า
+แสดงความเอาใจใส่ประเด็นที่เกี่ยวกับมนุษย์มากกว่า
+ชอบทำงานกับคนอื่น
+เอาใจใส่กับการแต่งกายมากกว่า
+ใช้เวลาอย่างมีโครงสร้างน้อยกว่า
ผู้ที่มีพฤติกรรมตอบสนองสูง จะมีลักษณะดังกล่าวนี้ แต่ไม่จำเป็นจะต้องมีลักษณะเหล่านี้ทั้งหมด
ลักษณะของบุคคลที่มีพฤติกรรมตอบสนองต่ำ ได้แก่
+แสดงความรู้สึกเปิดเผยน้อยกว่า
+ไว้ตัวมากกว่า
+แสดงสีหน้าน้อยกว่า
+แสดงกิริยาท่าทางน้อยกว่า
+มีเสียงกังวาลน้อยกว่า
+สนใจที่จะพูดน้อยกว่า
+ใช้ข้อเท็จจริงและตรรกะมากกว่า
+มุ่งงานมากว่า
+ชอบทำงานคนเดียวมากกว่า
+แต่งกายเรียบร้อยกว่า
+ใช้เวลาอย่างมีโครสร้างมากกว่า
ผู้มีพฤติกรรมตอบสนองต่ำ จะมีลักษณะดังกล่าวนี้ แต่ไม่จำเป็นจะต้องมีพฤติกรรมเหล่านี้ทั้งหมด
โดยนำมาจำแนกทีท่าของมนุษย์ได้ดังนี้ นักวิเคราะห์ จะมีพฤติกรรมยืนกรานและพฤติกรรมตอบสนองต่ำ นักสังคม จะมีพฤติกรรมยืนกรานต่ำแต่มีพฤติกรรมตอบสนองสูง นักแสดงออก จะมีพฤติกรรมยืนกรานสูงแต่มีพฤติกรรมตอบสนองต่ำ ส่วนนักแข่งขัน จะมีพฤติกรรมยืนกรานสูงแต่มีพฤติกรรมตอบสนองต่ำ
ลักษณะพฤติกรรมที่กล่าวมาทั้งหมด เป็นพฤติกรรมที่ ดร.เดวิด เมอริลล์ ใช้จำแนกทีท่าของมนุษย์ ออกเป็น นักวิเคราห์ นักแข่งขัน นักแสดงออก และนักสังคม โดยเป็นพฤติกรรมที่ไม่ได้เกิดจาการถูกบังคับ หรือแสดงออกในบางครั้งบางโอกาส แต่เป็นพฤติกรรมที่แสดงออกอย่างสม่ำเสมอจนเป็นนิสัย
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
สาระคิด
Success is the ability to go from failure to failure without losing your enthusiasm.
Winston Churchill
*********************************************************************************
หมายเหตุ เพื่อความเข้าใจ ควรอ่าน "ทีท่าของมนุษย์" จาก http://PaisarnKr.blogspot.com ประกอบด้วย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น