การศึกษาเป็นความต้องการพื้นฐานของมนุษย์ เป็นตัวเร่งที่สำคัญที่สุด ที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาสิ่งต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อให้มนุษย์เป็นทรัพยากรที่เอื้อต่อการพัฒนา
ในขณะเดียวกัน หากมีการจัดการศึกษาแบบผิดๆ ไม่สอดคล้องกับระบบเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และระบบการเมืองของประเทศ การศึกษาก็จะเป็นการเครื่องมือทำลายทรัพยากรมนุษย์ได้เช่นกัน
สำหรับแนวทางการจัดการศึกษาเพื่อการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ให้เอื้อต่อการพัฒนาประเทศมีลักษณะดังนี้
1. ระบบการศึกษาและหลักสูตรไม่ควรลอกเลียนแบหรือนำเข้าจากต่างประเทศ หรือสังคมที่ต่างวัฒนธรรมออกไป แต่ควรสร้างขึ้นมาเอง เพื่อว่าระบบการศึกษาจะได้สนองตอบความต้องการและแก้ปัญหาที่ปรากฎอยู่ในสังคมได้มากขึ้น นั่นคือ ผู้สร้างหลักสูตรจต้องมีคำตอบเกี่ยวกับคำถามต่อไปนี้ก่อนที่จะสร้างหลักสูตร คือ
1.1 จุดมุ่งหมายทางเศรษฐกิจ การเมือง สังคมและวัฒนธรรมที่ประเทศต้องการคืออะไร ทั้งนี้เพื่อจะได้สร้างหลักสูตรให้สนองตอบความต้องการดังกล่าว
1.2 เราต้องการให้เด็กของเราโตขึ้นเป็นพลเมืองประเภทใด
2. เป็นระบบการศึกษาที่ทำให้ผู้เรียนภูมิใจในชุมชน สังคมและประเทศชาติของตน เป็นการศึกษาที่สร้างความเข้าใจในสภาพแวดล้อมของท้องถิ่น ไม่ว่าจะเป็นสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติ การเมือง สังคมและวัฒนธรรม
3. ส่วนหนึ่งของหลักสูตรควรจะเน้นปัญหาที่ร้ายแรงที่สุดของประเทศ ปัญหาที่มีส่วนสร้างความทุกข์เข็ญให้กับประชาชนส่วนใหญ่ การศึกษาจะต้องสร้างทักษะพื้นฐานที่จำเป็นต่อการแก้ปัญหาเหล่านั้น เช่น ประเทศไทยมีปัญหาเรื่องความยากจน การศึกษาจะต้องช่วยให้ผู้เรียนได้ทราบถึงสาเหตุ ตลอดจนแนวทางและทักษะในการแก้ปัญหาความยากจน เป็นต้น
4. เป็นระบบการศึกษาที่เกื้อหนุนให้ผู้เรียนมีความมั่นใจในตัวเอง(self-reliance) โดยเชื่อว่าตนเองสามารถทำอะไรก็ได้ หากใช้ความพยายาม เชื่อว่าความสำเร็จของชีวิตไม่ได้ขึ้นอยู่กับโชคชะตาหรือพรหมลิขิต
5. เป็นระบบการศึกษาที่ส่งเสริมให้มีการศึกษาอย่างต่อเนื่อง มีทักษะที่จำเป็นต่อการที่จะช่วยให้เกิดการเรียนรู้ตลอดชีวิต
6. เป็นระบบการศึกษาที่มุ่งเพัฒนาความรู้ ทักษะ ค่านิยม และสมรรถภาพในการทำงาน โดยเปลี่ยนค่านิยมในการทำงาน การเลือกงาน สามารถสร้างงานและประกอบอาชีพอิสระได้
7. เป็นระบบการศึกษาที่สร้างบุคลิคภาพเพื่อส่วนรวม(collective personality) คือเป็นผู้มุ่งประโยชน์ส่วนรวมควบคู่ไปกับประโยชน์ส่วนตนเสมอ เป็นผู้มีคุณธรรมและจริยธรรรม
8. เป็นระบบการศึกษาที่สร้างรูปแบบของพฤติกรรมใหม่ เพื่อสนับสนุนกระบวนการพัฒนา โรงเรียนจะต้องขยายขอบข่ายความเข้าใจและความสนใจของผู้เรียนให้กว้างขวางออกไป เน้นความคิด สถานที่ กิจกรรมและความเป็นไปได้ใหม่ๆ ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะลดความสำคัญของอดีตลง ตลอดจนสิ่งต่างๆที่ประชาชนสัมพันธ์อยู่เองตามธรรมชาติ นอกจากนั้น โรงเรียนควรเพิ่มทางเลือกให้แก่นักเรียน ซึ่งได้แก่การทำงาน เพื่อน ฯลฯ
9. เป็นระบบการศึกษาที่จัดการเรียนการสอนให้สัมพันธ์กับการทำงาน ด้วยการรวมการเรียนการสอนเข้าเป็นหน่วยเดียวกับโลกของการทำงาน เน้นเนื่อหาที่สามารถนำไปใช้ในการปฏิบัติ เพื่อว่าผู้จบการศึกษาสามารถทำงานได้ทันทีหลังจากจบการศึกษา
หากประเทศจัดการศึกษาในแนวทางดังกล่าวนี้ จะได้ทรัพยากรมนุษย์ที่เอื้อต่อการพัฒนาตนเอง สังคม และประเทศชาติเป็นส่วนรวม แต่หากจัดการศึกษาในลักษณะตรงกันข้าม จะเกิดความสูญเปล่า ที่ไม่อาจก่อให้เกิดประโยชน์ในการพัฒนาประเทศเช่นกัน
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
สาระคำ
ทุนมนุษย์ เป็นพลังงาน ทักษะ พรสวรรค์ และความรู้ของประช่าชน ที่สามารถนำไปใช้ผลิตสินค้าและบริการ ที่ก่อให้เกิดประโยชน์แก่สังคม
Frederick Harbison
*********************************************************************************
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น