ตามทฤษฎีของมาสโลว์ กล่าวว่าความต้องการพื้นฐานมี 5 ลำดับขั้น ความต้องการพัฒนาให้เต็มศักยภาพเป็นความต้องการขั้นสุดท้าย และบุคคลจะมีความต้องการถึงขั้นนี้ได้ จะต้องได้การตอบสนอง ความต้องการทางสรีระ ความต้องการความปลอกภัย ความต้องการเป็นเจ้าของและความรัก และความต้องการนับถือตนเองเสียก่อน ความต้องการพัฒนาให้เต็มศักยภาพเป็นความต้องการขั้นสุดท้ายและเป็นขั้นสูงสุด
หากความต้องการพัฒนาให้เต็มศักยภาพได้รับการตอบสนอง บุคคลจะมีลักษณะของคนที่พัฒนาเต็มศักยภาพ (self-actualizing people) ซึ่งมีลักษณะดังต่อไปนี้
1. มีความมุ่งมั่นอย่างแท้จริง และมีความรับรู้มากกว่าคนอื่นๆ
2. ยอมรับตนเอง บุคคลอื่น และธรรมชาติของโลกอย่างที่มันเป็น
3. มีความคิด อารมณ์ และพฤติกรรม เป็นไปเองโดยธรรมชาติ ไม่ต้องมีใครมากระตุ้น
4. ในการทำภาระกิจ จะยึด ปัญหา หน้าที่ และพันธกิจ เป็นหลัก มากกว่าที่จะยึดตนเอง
5. ชอบสันโดษ และมีความเป็นส่วนตัว ต้องการสมาธิอย่างจริงจังในเรื่องที่สนใจ
6. เป็นตัวของตัวเอง เป็นอิสระจากวัฒนธรรม และสภาพแวดล้อม
7. ชอบคน และสิ่งแวดล้อมใหม่ๆ มากกว่าแบบเดิมๆ
8. มีความลึกซึ้งกับสิ่งที่ลึกลับ และจิตวิญญาณ แม้ว่าสิ่งนั้นจะไม่เกี่ยวกับศาสนาก็ตาม
9. เข้าใจมนุษย์ และสนใจสังคม
10. มีแนวโน้มที่จะมีความสัมพันธ์และรักคนไม่กี่คน แต่ลึกซึ้ง มากกว่าที่จะมีความสัมพันธ์กับคน ทั่วๆไปอย่างผิวเผิน
11. มีค่านิยม และทัศนคติแบบประชาธิปไตย
12. ไม่สับสนระหว่างวิธีการ และผลอันเกิดจากการกระทำ สามารถแยกแยะระหว่างความดีกับ ความชั่ว
13. มีอารมณ์ขันอย่างมีสติ มากกว่าที่จะใช้อารมณ์ขันที่ก่อให้เกิดศัตรู
14. มีความคิดสร้างสรรค์สูง
15. ต่อต้านการกระทำอะไรที่เหมือนๆกัน เพียงแค่ให้เป็นไปตามวัฒนธรรม
16. เข้าใจสภาพแวดล้อม มากว่าที่จะไปจัดการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อม
ลักษณะของคนที่พัฒนาเต็มศักยภาพตามอุดมคติ ถือว่าเป็นคนที่สมบูรณ์ เป็นคนที่เปิดรับประสบการณ์ได้ทั้งหมด อย่างกว้างขวาง ปราศจากการใช้กลวิธาน เกิดขึ้นเองโดยไม่มีคนกระตุ้น เป็นคนมุ่งปัญหา เป็นอิสระจากสภาพแวดล้อมและวัฒนธรรม และเป็นผู้ที่มีความเห็นใจอย่างลึกซึ้งต่อเพื่อนมนุษย์ทั้งหลาย
อย่างไรก็ตาม การที่บุคคลจะพัฒนาเต็มศักยภาพ ก็ต่อเมื่อความต้องการในขั้นต้นได้รับการการตอบสนองดังกล่าวแล้ว จึงมีคนไม่มากนักที่จะพัฒนาถึงขั้นนี้
บุคคลที่ มาสโลว์ยอมรับว่าเป็นบุคคลที่พัฒนาเต็มศักยภาพ ได้แก่ Lincoln, Jefferson, Whiteman, Beethoven, William James, F.D.Roosvelt, Einstein, Eleaner Roosvelt, และ Albert Schweitzer
ถามว่า ทำไมจึงมีแต่คนทางตะวันตก ไม่มีคนทางตะวันออกบ้าง คำตอบง่ายๆ ก็คือเพราะ มาสโลว์เป็นคนตะวันตก
ลักษณะของคนที่พัฒนาเต็มศักยภาพ เป็นลักษณะที่ดี ที่พึงประสงค์ของสังคม จึงมีประโยชน์กับคนทั่วไปที่จะนำไปถือปฏิบัติ แม้ว่าจะถือปฏิบัติได้เพียงบางประการก็ตาม
-----------------------------------------------------------------------------------------------
สาระคิด
มนุษย์ทุกคนสามารถแก้ปัญหาของตนเองได้
เพียงแต่รู้จักเผชิญกับปัญหาอย่างตรงไปตรงมา
และยอมรับปัญหาตามความเป็นจริง
Carl Rogers
--------------------------------------------------------------------------
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น