ภาพลักษณ์แห่งตน (self image) คือ ระบบความเชื่อที่บุคคลมีต่อตนเอง เป็นสิ่งที่บุคคลมองเห็นเมื่อบุคคลมองที่ตนเอง มองเห็นว่าตนเองเป็นคนอย่างไร มีทั้งลักษณะทางร่างกายและจิตใจ มีทั้งความสามารถและไม่มีความสามารถ มีทั้งเข้มแข็งและอ่อนแอ มีทั้งบวกและลบ เป็นทุกสิ่งทุกอย่างในชีวิตที่เกี่ยวกับทัศนคติและความเชื่อเกี่ยวกับตน
แมกเวลส์ มอลท์ซ (Maxwell Maltz) ผู้ให้กำเนิดจิตวิทยาไซเบอร์เนติคส์ (psycho-cybernetics) เชื่อว่า ภาพลักษณ์แห่งตน มีความสำคัญต่อการชี้นำบุคคลไปสู่ความสำเร็จหรือความล้มเหลว เช่นเดียวกับระบบชี้นำเครื่องบินที่ทำการบินอัตโนมัติ
พฤติกรรมทั้งหมด การกระทำทั้งหมด ความรู้สึกทั้งหมด สมรรถนะของมนุษย์ทั้งหมด จะถูกกำหนดโดยภาพลักษณ์แห่งตน บุคคลไม่สามารถเปลี่ยนพฤติกรรมได้ ถ้าไม่สามารถเปลี่ยนภาพลักษณ์แห่งตน
ภาพลักษณ์แห่งตน ใช้ทำนายพฤติกรรมได้ถูกต้องกว่าระดับสติปัญญา บุคคลจะกระทำ จะรู้สึก และมีพฤติกรรมในลักษณะใด ขึ้นอยู่กับภาพลักษณ์แห่งตน
การสร้างภาพลักษร์แห่งตนที่เหมาะสม จึงเป็นยุทธวิธีที่จำเป็นต่อการเพิ่มพลังอำนาจให้กับบุคคล ซึ่งจะนำไปสู่การมีชีวิตที่ดีกว่า นำชีวิตไปสู่เป้าหมายที่ต้องการได้
ปกติบุคคลสามารถมองเห็นภาพตัวเองได้ทั้งทางบวกและทางลบ ในทางบวก เช่น มองว่าตนเองเป็นคนมีค่า มีศักดิ์ศรี ส่วนในทางลบ เช่น มองว่าตัวเองต่ำต้อย ไร้ศักดิศรี เป็นต้น การจะมองเห็นในลักษณะใดนั้นล้วนมีผลต่อพฤติกรรมของบุคคลนั้น
บคคลที่มีภาพลักษณ์แห่งตนในเชิงบวก เป็นบุคคลที่ชอบและยอมรับตนเองอย่างแท้จริง จะแสดงออกถึงการรู้คุณค่าแห่งตนในเชิงบวกสูง และจะมีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่นในเชิงสร้างสรรคฺ์
เมื่อบุคคลมีภาพลักษณ์แห่งตนเป็นบวก จะมีผลทำให้บุคคลมีลักษณะดังนี้
1. มีคุณค่า มีหลักการ และมีความมั่นคงเพียงพอ แต่สามารถปรับเปลี่ยนได้เมื่อจำเป็น
2. สามารถตัดสินใจด้วยตนเองได้ดีที่สุด แม้ว่าคนอื่นจะไม่เห็นด้วย
3. ไม่วิตกเกี่ยวกับอนาคต หรือคิดถึงความผิดพลาดในอดีตมากนัก
4. รู้สึกมั่นใจในความสามารถของตนที่จะจัดการกับปัญหา
5. รู้สึกเท่าเทียมกับคนอื่น โดยไม่รู้สึกว่าเด่นกว่าหรือด้อยกว่า
6. รู้สึกว่าเป็นบุคคลที่น่าสนใจและมีคุณค่า
7. สามารถรับได้ทั้ง การยกย่องชมเชย การถูกวิพากษ์วิจารณ์ โดยปราศจากการมีอารมณ์
8. ต่อต้านความพยายามของคนอื่น ที่พยายามจะมีอำนาจเหนือตน
9. มีประสบการณ์เกี่ยวกับความรู้สึกหลายอย่าง โดยที่ไม่แสดงความรู้สึกนั้นออกมา
10. พอใจกับกิจกรรมอันหลากหลาย เช่น การทำงาน การเล่น การแสดงออกในเชิงสร้างสรรค์ ฯลฯ
นั่นคือ หากบุคคลต้องการที่จะประสบความสำเร็จในชีวิต จะต้องสร้างภาพลักษณ์แห่งตนในเชิงบวก ด้วยการปรับเปลี่ยนวิธีคิด ทัศนคติ และความเชื่อ ที่มีต่อตนเองเสียใหม่ ปรับเปลี่ยนไปในทิศทางบวก เพื่อเสริมสร้าง ศักยภาพ สมรรถนะ ความสามารถ และ ความเข้มแข็งยิ่งขึ้น แล้วชีวิตจะประสบกับความสำเร็จ
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
สาระคิด
There is nothing good or bad, but thinking makes it so.
Shakespeare
*********************************************************************************
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น