การศึกษาระดับมหาวิทยาลัย มีปรัชญาและเป้าหมายที่แตกต่างไปจากการศึกษาขั้นพื้นฐาน มหาวิทยาลัยมีพันธกิจที่สำคัญคือการสร้างความรู้ใหม่ ผลิตกำลังคนระดับสูงที่มีทักษะก้าวหน้า และมีทักษะที่สนองตอบความต้องการของตลาดแรงงาน เป็นกำลังแรงงานที่มีสมรรถนะ ที่รับผิดชอบต่อการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีและนวัตกรรม
การที่กำลังแรงงานมีทักษะทางเทคโนโลยี ทำให้สามารถใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติอย่างมีประสิทธิภาพ
มหาวิทยาลัยเป็นแหล่งของการเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ที่สุด ซึ่งไม่เพียงแต่จะเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีเท่านั้น แต่เป็นแหล่งของการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมอีกด้วย
เดิมเชื่อกันว่า การศึกษาในมหาวิทยาลัย เป็นการศึกษาที่มีคุณภาพ จึงไม่จำเป็นจะต้องถามถึงคุณภาพ ผู้จบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยจะเป็นที่ยอมรับโดยทั่วไปว่า เป็นผู้มีความรู้ความสามารถและเป็นชนชั้นสูงของสังคม
อย่างไรก็ตามตั้งแต่ปี พ.ศ.2523 คุณภาพของมหาวิทยาลัยกลายเป็นเรื่องที่มีการถกเถียงทั้งในสหรัฐอเมริกาและแคนาดา จนทำให้มีการประเมินคุณภาพมหาวิทยาลัยอย่างจริงจัง
ในสหราชอาณาจักร คุณภาพกลายเป็นเรื่องสำคัญอันดับแรกสำหรับการศึกษาระดับมหาวิทยาลัย และในหลายประเทศเริ่มกำหนดรูปแบบของการประเมินคุณภาพ
ตั้งแต่ปี พ.ศ.2533 เป็นต้นมา คุณภาพของการศึกษาระดับมหาวิทยาลัยกลายเป็นประเด็นสำคัญของมหาวิทยาลัยทั่วโลก
การให้นิยามคำว่า"คุณภาพ"ไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะคำว่าคุณภาพไม่ได้มีความหมายเดียวสำหรับทุกๆคน อย่างไรก็ตาม มีข้อตกลงร่วมกันว่า คุณภาพของกิจการใดๆก็ตาม ควรประเมินจากความสัมพันธ์กับความมุ่งหมาย เพราะฉะนั้นคุณภาพ คือความเหมาะเจาะกับความมุ่งหมาย
คุณภาพของมหาวิทยาลัย ก็คือ การที่มหาวิทยาลัยหรือโปรแกรมวิชา มีคุณลักษณะตรงกับมาตรฐานที่กำหนดไว้ คุณภาพจะสัมพันธ์กับพันธกิจของมหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยจะมีคุณภาพถ้าสามารถบรรลุพันธกิจของมหาวิทยาลัย หรือตรงกับความคาดหวังของผู้ใช้บริการ
ในแง่ของปรัชญา"คุณภาพ"เป็นคำที่ดี เป็นคำที่แสดงการยอมรับมากกว่าที่จะปฏิเสธ ผลสัมฤทธิ์และคุณสมบัติของมหาวิทยาลัย ถูกเรียกร้องให้ใช้คุณภาพเป็นตัวชี้
การใช้คำว่า"คุณภาพ"แสดงถึงความรู้สึกที่ดี รัฐบาลมีแนวโน้มที่จะดูคุณภาพจากการปฏิบัติ ชุมชนวิชาการมีแนวโน้มที่จะดูคุณภาพจากทัศนะ ที่แสดงถึงความพอใจของมหาวิทยาลัยด้วยกัน ส่วนระบบตลาดจะดูคุณภาพจากความพอใจของผู้บริโภค
คุณภาพของมหาวิทยาลัย อาจแสดงออกจากการพัฒนาสติปัญญาที่เกิดขึ้นในตัวผู้เรียน ทั้งในทางลึกและทางกว้าง ซึ่งดูได้จาก ผลสัมฤทธิ์ของผู้เรียน ความสามารถในการวิเคาระห์ตนเอง การประยุกต์ และความสามารถในการวิจารณ์ตนเอง
อย่างไรก็ตาม มาลคอล์ม เฟรเซอร์(Malcolm Frazer) ได้ให้ความหมายคุณภาพของมหาวิทยาลัยที่ค่อนข้างจะชัดเจนว่า คุณภาพของมหาวิทยาลัยได้รวมความหมายของคำว่า ความมีประสิทธิผล(effectiveness) ความมีประสิทธิภาพ(efficiency) และความสามารถที่จะเข้าไปตรวจสอบได้(accountability) เข้าไปไว้ด้วย
นั่นคือ คุณภาพของมหาวิทยาลัย นอกจากจะตรงกับความมุ่งหมายแล้ว ยังจะต้องดำเนินการอย่างมีประสิทธิผล ประสิทธิภาพ และสามารถเข้าไปตรวจสอบได้ เพื่อให้ผู้ใช้บริการเกิดความพอใจ
คุณภาพของมหาวิทยาลัย จึงเป็นคุณภาพของหน้าที่ และกิจกรรมทั้งหมดของมหาวิทยาลัยได้แก่
1. คุณภาพการสอน การฝึกอบรม และการวิจัย ซึ่งจะเกี่ยวข้องกับคุณภาพของอาจารย์ โปรแกรมวิชาและทรัพยากรที่ใช้
2.คุณภาพการเรียนรู้ ซึ่งสัมพันธ์กับการสอนและการวิจัย และรวมทั้งคุณภาพของนักศึกษา
3. คุณภาพการบริหารและการจัดการ ซึ่งส่งผลกระทบต่อ การสอน การเรียนรู้ และสภาพแวดล้อมของการวิจัย
จะเห็นว่า คุณภาพของมหาวิทยาลัยไม่เพียงแต่การดำเนินการจะต้องตรงกับความมุ่งหมายเท่านั้น แต่จะต้องดำเนินการอย่างมีประสิทธิผล ประสิทธิภาพ และสามารถเข้าไปตรวจสอบได้ด้วย คุณภาพของมหาวิทยาลัยจึงขึ้นอยู่กับคุณภาพของอาจารย์ นักศึกษา หลักสูตร การเรียนการสอน การวิจัย และการบริการทางวิชาการ รวมทั้งคุณภาพของผู้บริหารหรือคุณภาพของการบริหารจัดการ ที่สามารถนำมหาวิทยาลัยไปสู่ความมุ่งหมายที่ตั้งไว้
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
สาระคิด
บทบาทของมหาวิทยาลัยในประเทศกำลังพัฒนา จะต้องสนับสนุนในเรื่องการให้ความคิด กำลังคน และบริการ เพื่อความเสมอภาคของมนุษย์ ศักดิ์ศรีของมนุษย์ และการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์
Julius Nyerere
อดีตประธานาธิบดีแห่งประเทศแทนซาเนีย
*********************************************************************************
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น