ระบบการศึกษาในประเทศกำลังพัฒนา สะท้อนให้เห็นถึงสภาวะแวดล้อมที่ด้อยพัฒนา คือ มีการสอนอย่างหยาบๆ ขาดการวางแผนล่วงหน้า โรงเรียนมีลักษณะต่อต้านประชาธิปไตย เป็นแหล่งของอำนาจวาสนาทางสังคม
การศึกษาในประเทศกำลังพัฒนา ได้สร้างทัศนคติที่กระตุ้นให้ผู้จบการศึกษาขั้นพื้นฐานเรียนต่อสูงขึ้นในระดับมหาวิทยาลัย เป็นการศึกษาเพื่อคนส่วนน้อย มุ่งสร้างชนชั้นนำเป็นสำคัญ
จากการศึกษาพบว่า สภาพทั่วไปของการศึกษาในประเทศกำลังพัฒนา จะมีลักษณะดังต่อไปนี้
1.การวางแผนการศึกษาในประเทศกำลังพัฒนาไม่สัมพันธ์กับข้อเท็จจริงและความต้องการของสังคม ระบบการศึกษาในประเทศกำลังพัฒนา ไม่ได้มีจุดมั่งหมายเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมตามความจำเป็นของประเทศนั้นๆ เป้าหมาย เนื้อหาวิชา และแม้แต่สื่อการศึกษา ล้วนได้มาจากสังคมและวัฒนธรรมของประเทศมหาอำนาจตะวันตก สถาบันการศึกษาจึงเต็มไปด้วยสิ่งที่ปฏิบัติไม่ได้
2. ระบบการศึกษาในประเทศกำลังพัฒนาเป็นระบบการศึกษาที่นำรูปแบบมาจากแหล่งอื่น จึงเป็นระบบการศึกษาที่ไม่สอดคล้องกับระบบสังคมวัฒนธรรม ระบบครอบครัว ระบบเศรษฐกิจ และระบบค่านิยม เป็นระบบที่ขาดบูรณาการระหว่างการศึกษาในระบบโรงเรียนและชีวิตการทำงาน ผลที่ตามมาก็คือ ความล้มเหลว เพราะทั้งการศึกษาและเศรษฐกิจไม่ได้สนองตอบความต้องการของคนส่วนใหญ่ แต่เป็นการสนองตอบความต้องการของคนในเมืองใหญ่ เป็นคนกลุ่มเล็กที่มีอิทธิพล ซึ่งควบคุมและใช้ประโยชน์จากทรัพยากร นอกจากนั้น ระบบการศึกษาที่นำเข้าจากแหล่งอื่น เน้นการศึกษาระดับอุดมศึกษา เป็นระบบการศึกษาที่มุ่งสนองความต้องการทางด้านบริหารและการค้า แทบจะไม่สนใจปัญหาชนบท รูปแบบการศึกษาที่ลอกเลียนมานั้น นอกจากไม่สามารถนำมาประยุกย์ใช้ให้เข้ากับความต้องการที่แท้จริงของประเทศกำลังพัฒนาได้เท่านั้น ยังทำให้เกิดภาวะพิการ ขยายความด้อยพัฒนาให้กว้างขวางออกไป
3. หลักสูตรของประเทศกำลังพัฒนาส่วนมากจะเน้นหนักแต่ทางด้านวิชาการ โดยสะท้อนให้เห็นถึงสภาพในอดีตของประเทศที่เจริญแล้ว มากกว่าที่จะเห็นภาพอนาคตของประเทศตัวเอง เป็นหลักสูตรที่ไม่ให้ผู้เรียนสามารถปรับตัวกับสภาพที่สับสนวุ่นวายของชีวิตแบบเมือง กลับเน้นการเตรียมตัวเพื่อเรียนต่อในชั้นสูงขึ้นมากเกินไป จนทำให้ผู้เรียนที่พลาดการเรียนในระดับหนึ่งๆ กลายเป็นคนไร้ประโยชน์ของสังคม ระบบการศึกษากลายเป็นกระบวนการหนึ่ง ที่นำไปสู่ความแปลกแยกระหว่างผู้เรียนกับชีวิตจริง
4. ระบการศึกษาในประเทศกำลังพัฒนามีแนวโน้มที่จะผลิตกำลังคนเพื่อทำงานในเมือง ซึ่งเป็นระบบการศึกษาที่ไม่สอดคล้องกับความต้องการในอนาคตของผู้เรียน ตลอดจนความต้องการพัฒนาสังคมที่ผู้เรียนอาศัยอยู่ นอกจากนั้น ยังพบว่าเป้าหมายการศึกษาในประเทศกำลังพัฒนามุ่งสร้างชนชั้นกลาง เพื่อรับใช้ระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม การได้ออกจากชีวิตในชนบทถูกใช้เป็นเครื่องจูงใจของการศึกษาอย่างหนึ่ง ลักษณะการดูถูกงานที่ทำด้วยมือถูกสร้างให้เกิดขึ้นจากระบบการศึกษา
ในความเป็นจริง เป้าหมายของการศึกษาน่าจะมีอยู่ 2 ประการ คืออำนวยความสะดวกเพื่อก่อให้เกิดความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจด้วยการขจัดการไม่รู้หนังสือและยกระดับทักษะทางเทคนิคให้สูงขึ้น ประการหนึ่ง กับส่งเสริมความเท่าเท่าเทียมกันทางเศรษฐกิจและโอกาสทางการศึกษา อีกประการหนึ่ง แต่ระบบการศึกษาในประเทศกำลังพัฒนาไม่สามารถตอบเป้าหมายดังกล่าวได้ จึงมีผลทำให้ การศึกษาเป็นเครื่องมือการพัฒนาที่ด้อยคุณค่า
---------------------------------------------------------------------------------------
สาระคิด
ผลที่ได้จาการเรียนการสอนแบบท่องจำ คือ
1. มีความจำที่ถูกต้องและแน่นอน มีความเชื่อฟังต่อระเบียบวินัย
2. มีจิตใจที่จะเก็บรักษาสิ่งต่างๆได้ดี มีสติปัญญาตามรูปแบบ
3. มีลักษณะยอมรับอดีต ต่อต้านการเปลี่ยนแปลง
4. มีความพอใจที่ได้เรียนรู้เรื่องในอดีตเพื่อประโยชน์ของอดีต
Lawrence G. Thomas
-----------------------------------------------------------------------
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น