ในระบบเศรษฐกิจที่มีสารสนเทศเป็นฐาน วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเป็นแหล่งของความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจที่สำคัญ ทั้งนี้ เพราะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมีบทบาทในฐานะที่เป็นแหล่งของผลิตภาพทางเศรษฐกิจและความสามารถในการแข่งขัน
แต่การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศที่ก้าวหน้าอย่างเหมาะสม ขึ้นอยู่กับระดับการศึกษาและวัฒนธรรมของแรงงาน และการเชื่อมโยงระหว่างทักษะทางการใช้ปัญญากับศักยภาพในการพัฒนาประเทศ
เศรษฐกิจยุคสารสนเทศเป็นเศรษฐกิจของโลก เศรษฐกิจของประเทศต่างๆขึ้นอยู่กับการติดต่อส่วนอื่นของโลก บนพื้นฐานของระดับการติดต่อสื่อสาร โครงสร้างพื้นฐานการผลิต และทักษะของแรงงาน
โรงงานอุตสาหกรรมแบบใหม่ในคริสต์ศตวรรษที่ 21 จะสามารถดำเนินไปได้ก็ต่อเมื่อได้มีการพัฒนาวัฒนธรรมวิทยาศาสต์และระบบเทคโนโลยีชั้นสูง ทั้งนี้ เพราะเศรษฐกิจโลกได้เปลี่ยนรูปไปจากเดิม เนื่องจากการเพิ่มความสัมพันธ์ของตลาดนานาชาติและการปฏิวัติเทคโนโลยี ตลอดจนมีกระบวนการผลิตอันเกิดจาการค้นพบสิ่งใหม่ๆและการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ
จากรายงานของธนาคารโลก ยืนยันว่า โอกาสที่ประเทศต่างๆจะพัฒนาอย่างรวดเร็วมีมากกว่าในอดีต ทั้งนี้ เพราะการเชื่อมโยงกับนานาชาติในรูปของการค้า และการไหลของสารสนเทศประการหนึ่ง กับอีกประการหนึ่ง เกิดจากความก้าวหน้าและการลงทุนทางเทคโนโลยี ยา วิทยาศาสตร์ และวิศวกรรมศาสตร์ที่ก่อให้เกิดผลประโยชน์ไปทั่วโลก
อย่างไรก็ตาม การถ่ายทอดเทคโนโลยีจะมีประสิทธิภาพ ก็ต่อเมื่อประเทศนั้นๆมีกระบวนการพัฒนาเทคโนโลยีของตนเอง ที่สามารถรับการสนับสนุนและใช้เทคโนโลยีอย่างมีประสิทธิภาพ ตลอดจนมีโครงสร้างพื้นฐานที่เอื้อต่อการพัฒนา กล่าวคือ
1. มีระบบการสื่อสารและโทรคมนาคมที่เพียงพอ สามารถเชื่อมโยงกับระบบของโลก
2. แรงงานมีทักษะ โดยช่างเทคนิค วิศวกร และนักวิทยาศาสตร์ มีความสามารถที่จะประยุกต์ใช้ทักษะของประเทศอื่นอย่างต่อเนื่อง และทันต่อการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี
3. มีสถาบันวิจัย ที่สามารถรับสิ่งที่ค้นพบจากประเทศที่มีความก้าวหน้า และสามารถประยุกต์ใช้ได้เหมาะกับความต้องการเฉพาะของประเทศ และค่อยๆเพิ่มความสามารถที่จะร่วมเครือข่ายทางวิทยาศาสตร์กับนานาชาติ
4. มีระบบสถาบัน ที่สามารถเชื่อมโยงการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ เพื่อการใช้และการฝึกอบรมกำลังแรงงานในลักษณะของกระบวนการถ่ายทอดเทคโนโลยี
ดังนั้น เพื่อให้เกิดโครงสร้างพื้นฐานที่สนับสนุนดังกล่าว มหาวิทยาลัยจะต้องผลิตกำลังแรงงานที่มีทักษะที่จำเป็นต่อการถ่ายทอดและพัฒนาเทคโนโลยี อันได้แก่ พื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ ทักษะทางวิทยาศาสตร์และความสามารถที่จะเรียนรู้ มีกิจกรรมการวิจัยและการพัฒนาที่จำเป็นต่อการเชื่อมโยงกระบวนการสร้างความรู้ทั่วโลก
การที่มหาวิทยาลัยจะเพิ่มบทบาทในการพัฒนาเศรษฐกิจ โดยใช้เทคโนโลยีนำนี้ มีแนวโน้มที่จะทำให้เกิดมหาวิทยาลัยเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ตามความต้องการทางเศรษฐกิจ ที่ใช้การวิจัยเป็นเครื่องมือทางยุทธวิธีที่สำคัญต่อการส่งเสริมการผลิต และเพิ่มความสามารถในการแข่งขัน
มหาวิทยาลัยในประเทศกำลังพัฒนา ส่วนมากมีความก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว แต่เป็นความก้าวหน้าเชิงปริมาณ ส่วนใหญ่ไม่สามารถทำหน้าที่เพื่อการพัฒนาได้ แม้มหาวิทยาลัยเหล่านั้นจะเก่งทางวิทยาศาสตร์ ทั้งนี้เพราะไม่สามารถสร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่าง วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี เศรษฐกิจ และสังคมได้
เพื่อให้มหาวิยาลัยได้รับการยอมรับว่า เป็นสถาบันเพื่อการพัฒนา จะต้องเริ่มด้วยการทำให้มหาวิทยาลัยเป็นศูนย์วิชาการเพื่อการเรียนรู้และการวิจัย มีการให้การศึกษาทุกระดับทั้งระดับปริญญาตรีและระดับบัณฑิตศึกษา เปิดสาขาให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ ทั้งสาขาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี มนุษยศาสตร์ สังคมศาสต์ และวิทยาลัยการอาชีพชั้นสูง
มหาวิทยาลัยในประเทศกำลังพัฒนาจะต้องเน้นการวิจัย ทั้งวิจัยพื้นฐานและวิจัยประยุกต์ เพราะเป็นวิธีการที่ช่วยยกระดับการผลิตของประเทศ การวิจัยจะต้องเกี่ยวข้องทั้งเครือข่ายวิทยาศาสตร์ของโลกและความจำเป็นเฉพาะ ตลอดเจนโครงสร้างการผลิตของประเทศ
มหาวิทยาลัยจำเป็นจะต้องมีหน่วยงาน ที่มีหน้าที่และความสามารถเฉพาะเป็นส่วนหนึ่งของสถาบัน เช่น ศูนย์สารสนเทศ โครงการการแลกเปลี่ยนนานาชาติ สำนักถ่ายทอดเทคโนโลยี สำนักส่งเสริมอุตสาหกรรมและเกษตรกรรม ตลอดจนเครือข่ายวิสาหกิจของมหาวิทยาลัย ซึ่งการการดำเนินการในลักษณะนี้ได้ มหาวิทยาลัยจะต้องมีอาจารย์และนักวิจัยที่มีคุณภาพชั้นยอด
กล่าวโดยสรุปจะได้ว่า โครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญในระบบเศรษฐกิจยุคสารสนเทศคือ สมองของมนุษย์และความสามารถที่จะเชื่อมโยงระหว่างสมองของสังคมนั้นๆกับสมองของโลก ซึ่งหน้าที่เหล่านี้ เป็นหน้าที่อันสำคัญของมหาวิทยาลัย หากประเทศใด มหาวิทยาลัยไม่สามารถทำภารกิจนี้ได้อย่างมีประสิทธิผล ย่อมยากที่จะประสบความสำเร็จในการพัฒนาเศรษฐกิจยุคใหม่
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
สาระคิด
การดำเนินการของมหาวิทยาลัย หากไม่ผูกพันระบบเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และระบบวัฒนธรรมของ
ประเทศ มหาวิทยาลัยก็จะกลายเป็นเครื่องมือที่ไร้ประโยชน์ต่อการพัฒนา
*********************************************************************************
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น