แม้ว่าประเทศกำลังพัฒนาจะมีลักษณะโครงสร้างแตกต่างกัน ดังที่เคยกล่าวมาแล้วก็ตาม แต่ประเทศกำลังพัฒนาก็ยังมีลักษณะทางเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และวัฒนธรรมที่คล้ายคลึงกันเป็นลักษณะที่ร่วมกันอยู่
สำหรับลักษณะร่วมทางเศรษฐกิจและสังคมของประเทศกำลังพัฒนามีดังนี้
ระดับการครองชีพต่ำ ในประเทศกำลังพัฒนา คนส่วนใหญ่จะมีระดับการครองชีพที่ต่ำ ไม่ว่าจะเปรียบเทียบกับประเทศที่ร่ำรวย หรือจะเปรียบเทียบกับชนชั้นสูงกลุ่มเล็กๆภายในประเทศเดียวกัน ประชากรที่มีรายได้ต่ำในประเทศกำลังพัฒนา จะมีที่อยู่อาศัยไม่เพียงพอและไม่ถูกสุขลักษณะ สุขภาพอนามัยไม่ดี การศึกษามีจำกัด ตลอดจนผลิตกำลังคนที่ไม่เหมาะกับความต้องการของประเทศ ทารกแรกเกิดมีอัตราการตายสูง ความคาดหวังในการทำงานและความหวังในชีวิตต่ำ นอกจากนั้น ยังพบว่า ในประเทศกำลังพัฒนามีการกระจายรายได้ที่ไม่เท่าเทียมกันสูง คือร้อยละ 20 ของประชากรที่มีรายได้สูง จะมีรายได้สูงกว่าผู้มีรายได้ต่ำถึง 5-10 เท่า
ประสิทธิภาพของการผลิตอยู่ในระดับต่ำ ทั้งนี้เป็นผลมาจากขาดแคลนปัจจัยในการผลิตที่จะใช้ร่วมกับแรงงาน เช่น ในทางเกษตรกรรม จะขาดที่ดินขนาดใหญ่ ขาดการบำรุงรักษาดินที่ดี ไม่มีระบบชลประทานที่เพียงพอ ตลอดจนไม่มีเทคโนโลยีที่ทันสมัย ส่วนในทางอุตสาหกรรม ก็ยังขาดปัจจัยการผลิตเช่นกัน เช่น ทุน วัตถุดิบฯลฯ ตลอดจนขาดทักษะการจัดการของผู้ประกอบการ
อัตราการเพิ่มของประชากรและภาระการเลี้ยงดูอยู่ในระดับสูง ประเทศกำลังพัฒนาส่วนใหญ่ จะมีอัตราการเพิ่มของประชากรค่อนข้างสูง ทั้งนี้ เพราะอัตราการเกิดของประเทศกำลังพัฒนาอยู่ในระดับที่คงที่ีหรือลดลงอย่างช้าๆ ในขณะที่มีอัตราการตายลดลง ทั้งนี้ เนื่องจากเงื่อนไขเกี่ยวกับสุขภาพอนามัยได้รับการปรับปรุงให้ดีขึ้น ตลอดจนสามารถควบคุมโรคสำคัญๆได้ ทำให้ประชากรในวัยทำงานต้องเลี้ยงดูเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี และผู้ใหญ่ที่มีอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป สูงกว่าประเทศที่พัฒนา
การว่างงานและการทำงานต่ำกว่าระดับมีอัตราเพิ่มสูงขึ้น การว่างงานมีใน 2 ลักษณะ คือ การทำงานต่ำกว่าระดับ หมายถึงการทำงานน้อยกว่าที่ควรจะเป็น ไม่ว่าจะคิดในแง่จำนวนชั่วโมง ต่อวัน ต่อสัปดาห์ หรือต่อฤดูกาล และรวมถึงการทำงานเต็มเวลาแต่มีผลผลิตต่ำ อีกลักษณะหนึ่ีงเป็นการว่างงานของแรงงานที่มีความสามารถที่จะทำงานและอยากที่จะทำงาน แต่ไม่มีงานที่เหมาะสมให้ทำ เมื่อรวมทั้ง 2 ลักษณะเข้าด้วยกัน อัตราการว่างงานในประเทศกำลังพัฒนาจะมีอัตราสูงถึงร้อยละ 30 ของแรงงานทั้งหมด
เศรษฐกิจขึ้นอยู่กับผลผลิตทางการเกษตรและการส่งออกผลผลิตขั้นปฐมเป็นสำคัญ ในประเทศกำลังพัฒนาประชากรส่วนใหญ่จะประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทำการผลิตขั้นปฐม ได้แก่ การกสิกรรม ป่าไม้ ปศุสัตว์และการประมง รายได้ส่วนใหญ่จะผูกพันกับรายได้สินค้าออก ซึ่งเป็นผลผลิตขั้นปฐม อันได้แก่ อาหาร วัตถุดิบ และแร่ธาตุต่างๆ ประเทศกำลังพัฒนาจึงมีปัญหาเกี่ยวกับความไม่มีประสิทธิภาพของรายได้ที่เป็นเงินตราต่างประเทศ เพราะไม่สามารถควบคุมอุปสงค์และอุปทานของสินค้าขั้นปฐมได้
ความสัมพันธ์กับต่างประเทศมีลักษณะถูกครอบงำพึ่งพิงและไม่มั่นคง ประเทศกำลังพัฒนาส่วนใหญ่ มักจะผูกพันพึ่งพิงอยู่กับประเทศที่พัฒนา ทั้งในด้านการค้า การช่วยเหลือทางด้านการเงิน เทคโนโลยี และปัจจัยทุนประเภทต่างๆ จึงทำให้ประเทศที่พัฒนามีอิทธิพลครอบงำเหนือประเทศกำลังพัฒนาทั้งหลาย โดยประเทศกำลังพัฒนาจะรับเอา ค่านิยม ทัศนคติ มาตรฐานความเป็นอยู่และรูปแบบของสถาบัน ที่ไม่เหมาะสมกับระบบเศรษบกิจและสังคมของประเทศตนมาใช้ จนก่อให้เกิดปัญหาและอุปสรรคต่อกระบวนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม นอกจากนั้น การพึ่งพิงของประเทศกำลังพัฒนา ทำให้ความหวังที่จะพัฒนาให้รู้จักพึ่งตนเองมีโอกาสน้อยลง และเปิดโอกาสให้ประเทศพัฒนาแสวงหาอำนาจและผลประโยชน์เพิ่มขึ้น
ลักษณะทางสังคม ในประเทศกำลังพัฒนาจะมีเมืองใหญ่ๆไม่กี่แห่ง ซึ่่งเป็นศูนย์กลางของรัฐบาล เป็นเมืองท่า ตลอดจนเป็นศูนย์กลางในการติดต่อกับต่างประเทศ เมืองใหญ่เหล่านั้นมักจะมีปัญหาความแออัดเนื่องการอพยพเข้าเมือง เพื่อหางานทำของประชากรในชนบท เมืองใหญ่ๆจึงกลายเป็นแหล่งเสื่อมโทรม ปัญหาอาชญากรรม สิ่งแวดล้อมเป็นพิษและปัญหาสังคมอื่นๆ อันเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม เพราะต้องใช้เงินและทรัพยากรมากมาย เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว ในส่วนของขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรม พบว่า ประชากรในประเทศกำลังพัฒนายังมีทัศนคติแบบเก่าๆที่บางครั้งก็ขัดกับการพัฒนาประเทศ
ลักษณะทางเทคโนโลยีและวิชาการอื่นๆ ประเทศกำลังพัฒนาส่วนใหญ่ เทคโนโลยีที่ใช้อยู่ในระดับต่ำ เทคนิควิธีการผลิตที่มีความยุงยากซับซ้อนที่ใช้อยูในประเทศที่พัฒนามีน้อย ประสิทธิภาพการผลิตจึงค่อนข้างอยู่ในระดับต่ำ ระบบการคมนาคมและการขนส่ง ตลอดจนการติดต่อสื่อสารต่างๆก็มีไม่เพียงพอ มีผลต่อการแพร่หลายของวิทยาการต่างๆไม่ทั่วถึง
ลักษณะทางเศรษฐกิจและสังคมของประเทศกำลังพัฒนาดังกล่าวนีี้เป็นลักษณะร่วม แต่จะมีลักษณะดังกล่าวมากหรือน้อย อยู่ในระดับที่สูงหรือต่ำ่ ขึ้นอยู่กับความแตกต่างในแต่ละประเทศ
------------------------------------------------------
สาระคิด
การพึ่งพิงประเทศพัฒนา ทำให้ความหวังที่จะพัฒนาให้รู้จักพึ่่งตนเองลดลง
-----------------------
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น