แทบทุกประเทศต่างก็เห็นความสำคัญของการศึกษา มีการลงทุนทางการศึกษาในอัตราส่วนที่สูง เมื่อเปรียบเทียบกับงบประมาณรายจ่ายของรัฐบาลในส่วนอื่นๆ แต่ก็มีหลายประเทศที่ไม่ประสบความสำเร็จ ไม่สามารถแก้ปัญหาเศรษฐกิจให้ลดน้อยลงได้ กลับทำให้เกิดปัญหาการว่างงานของผู้มีการศึกษาสูงขึ้นมาอีก
จากการศึกษาพบว่า ที่เป็นเช่นนี้ มีสาเหตุมาจาก
ขาดการวางแผนที่ดี การวางแผนมีความจำเป็นต่อการดำเนินการทางการศึกษาในอนาคต แต่พบว่าหลายประเทศยังขาดการวางแผนการศึกษาที่สอดคล้องกับความต้องการกำลังคนของประเทศ ทั้งนี้เพราะขาดข้อมูลที่ถูกต้องครบถ้วน และแม้จะมีการวางแผนแต่มักจะขาดการวิเคราะห์โครงการ หรือมีการประเมินโครงการอย่างจริงจัง ทำให้การจัดการศึกษาไม่ตรงเป้าหมายที่ต้องการ จึงเป็นการศึกษาที่ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ทางเศรษฐกิจ
การลอกเลียนแบบการศึกษาจากต่างประเทศ คือเมื่อเห็นว่าประเทศพัฒนาทั้งหลายประสบความสำเร็จในการลงทุนทางการศึกษา จึงนำเอาแบบอย่างของประเทศพัฒนาเหล่านั้นมาใช้โดยไม่ดัดแปลงแก้ไขให้เหมาะสมกับโครงสร้างทางเศรษฐกิจ ปัจจัย และสภาพแวดล้อมภายในประเทศ การศึกษาจึงไม่สามารถใช้ตอบโจทย์ทางเศรษฐกิจของประเทศได้ กลับทำให้เกิดการอพยพของผู้มีการศึกษาสูงไปทำงานต่างประเทศ หรือเกิดนิสัยเลือกงาน
ระบบการศึกษาขาดประสิทธิภาพ เป็นการจัดการศึกษาที่เตรียมกำลังคนเพื่อเป็นเสมียนหรือทำงานในสำนักงาน ส่วนการศึกษาระดัยสูงก็เน้นหนักในการเรียนรู้วิชาสามัญต่างๆในเชิงทฤษฎี เรียนด้วยการท่องจำมากกว่าที่จะสอนให้รู้จักวิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหาต่างๆ เพื่อให้เกิดการริเริ่ม นักศึกษาส่วนใหญ่มุ่งแต่ประกาศนียบัตรและปริญญาบัตร ไม่คำนึถึงความรู้ความสามารถที่ควรจะได้ จึงจบการศึกษาอย่างขาดคุณภาพ ไม่มีความรู้ความสามารถในวิชาชีพเพียงพอ นอกจากนั้น ยังมีแนวโน้มที่จะผลิตคนในบางสาขาวิชามากเกินไป เช่น มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ เพราะผลิตได้ง่าย ต้นทุนการผลิตต่ำ และสังคมยอมรับเท่าๆกับอาชีพนักวิทยาศาสตร์วิศวกรหรือช่างเทคนิค ซึ่งมีความจำเป็นต่อการพัฒนาประเทศ
ความไม่เท่าเทียมกันทางการศึกษา เป็นลักษณะการจัดการศึกษาไม่ทั่วถึง ขาดครู ขาดโรงเรียน มีอุปกรณ์การศึกษาไม่เพียงพอกับความต้องการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการศึกษาระดับสูง และในการจัดสรรงบประมาณมักจะทุ่มงบประมาณให้กับสถานศึกษาในเมืองมากกว่าในชนบท ทุ่มให้กับสถาบันอุดมศึกษามากว่าการศึกษาขั้นพื้นฐาน จนก่อให้เกิดความไม่เท่าเทียมกันอย่างไม่มีที่สิ้นสุด
ขาดการให้ความสำคัญกับการศึกษานอกระบบโรงเรียน คือเน้นการจัดการศึกษาในระบบโรงเรียนเป็นส่วนใหญ่ ขาดการเอาใจใส่ที่จะให้การศึกษากับคนที่อยู่นอกวัยเรียน ทำให้คนจำนวนมากไม่มีโอากสรับการศึกษาอบรม ไม่ได้รับการพัฒนาความรู้และทักษะเพิ่มขึ้น ซึ่งส่งผลกระทบทางเศรษฐกิจแน่นนอน
การสูญเสียกำลังคนที่มีการศึกษาสูง คนที่มีการศึกษาสูงมีความจำเป็นต่อการพัฒนาประเทศ เป็นกำลังสำคัญในการผลิตคิดค้นวิทยาการต่างๆ แต่พบว่าผู้มีการศึกษาสูงส่วนหนึ่งออกไปทำงานในต่างประเทศ เพราะมีรายได้สูงกว่า มีเครื่องมือและเทคโนโลยีที่ทันสมัยกว่า ก้าวหน้ากว่า ทำให้สูญเสียกำลังคนที่จำเป็นต่อการพัฒนาเศรษฐกิจ
ปัญหาเหล่านี้เกิดขึ้นในประเทศกำลังพัฒนาทั่วไป ไม่เว้นประเทศไทย สำหรับประเทศไทยเองตอนนี้การศึกษาเริ่มถูกวิจารณ์ในเรื่องคุณภาพอย่างกว้างขวาง แม้ว่าการศึกษาจะได้รับการจัดสรรงบประมาณที่ค่อนข้างสูงก็ตาม จึงถึงเวลาแล้วที่ควรศึกษาวิเคราะห์ปัญหาการจัดการศึกษาอย่างจริงจัง เพื่อประโยชน์ในการพัฒนาประเทศให้ยั่งยืนต่อไป
----------------------------------------------------------------------------
สาระคำ
Education is growth. การศึกษา คือการเจริญงอกงาม
จอห์น ดิวอี้
--------------------------------------
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น