การพัฒนาตน หรือการเปลี่ยนแปลงตนเองให้เป็นไปตามเป้าหมายที่ตนเองวางไว้ด้วยตนเอง โดยที่ไม่มีบุคคลอื่นมาแนะนำสั่ง ควบคุมหรือชี้แนะ บุคคลที่ต้องการความก้าวหน้าและเติบโตในหน้าที่การงานตลอดจนการดำเนินชีวิต จะต้องมีความสามารถในการพัฒนาตน
แต่การพัฒนาตนไม่ใช่เรื่องง่ายที่ทำได้สำเร็จทุกคน เพราะมีสิ่งต่อไปนี้มาเป็นอุปสรรคปิดกั้น ไม่ให้บุคคลที่ต้องการพัฒนาเกิดการเรียนรู้และพัฒนาตนได้ตามเป้าหมายที่วางไว้ กล่าวคือ
การรับรู้ เกิดจากการที่บุคคลที่ต้องการพัฒนาตน ไม่สามารถมองเห็นปัญหา และโอกาสที่จะพัฒนา
วัฒนธรรม ซึ่งเป็นวิถีการดำเนินชีวิตของคนในสังคม วัฒนธรรมเป็นตัวกำหนดบรรทัดฐานทางวัฒนธรรม ว่าทำอะไรถูกทำอะไรผิด ทำอะไรดีเป็นที่ยอมรับของสังคม ทำอะไรที่สังคมรับไม่ได้ บรรทัดฐานดังกล่าว เป็นตัวกำหนดไม่ให้บุคคลทำอะไรที่แตกต่างไปจากบุคคลอื่นในสังคมได้มากนัก นอกจากนั้น ความเชื่อและค่านิยมทางสังคม ทำให้ปิดกั้นการพัฒนาตนได้เหมือนกัน เช่น "ทำดีแต่อย่าเด่นจะเป็นภัย ไม่มีใครอยากเห็นเราเด่นเกิน" อย่าใฝ่สูงให้เกินศักดิ์" เป็นต้น
อารมณ์ ในสถานการณ์ที่บุคคลไม่รู้สึกปลอดภัย จะไม่สามารถปฏิบัติตามความคิดและความเชื่่่อของตน ผลก็คือ บุคคลไม่อาจเริ่มหรือพัฒนาตนให้ก้าวหน้าต่อไปได้
สติปัญญา การขาดสมรรถนะทางสมอง การขาดทักษะการเรียนรู้ การขาดประสบการณ์ในการแก้ปัญหา ตลอดจนขาดวิธีการแก้ไขสถานการณ์ต่างๆได้อย่างถูกต้อง จะเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาตน
การแสดงออก ในการพัฒนาตน หากขาดทักษะในการสื่่อสาร ทำให้ไม่สามารถสร้างคววามสัมพันธ์กับคนอื่นได้อย่างเหมาะสม
ที่กล่าวมาทั้งหมด สามารถจะปิดกั้นการเรียนรู้และอุปสรรคในการพัฒนาตนได้ ในขณะเดียวกันหากปัจจัยดังกล่าว มีผลในทางเอื้ออำนวย การพัฒนาตนก็จะดำเนินไปได้ด้วยดีจนประสบความสำเร็จ
---------------------------------------------
สาระคำ
ความคิดรวบยอดเกี่ยวกับตน (Self -concept) หมายถึง ความเชื่อทั้งหมด ที่บุคคลมีต่อตนเอง
----------------------------
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น